vecteezy.com

Φάροι και φώτα:  Διάβαζα και διαβάζω τα πάντα. Οτιδήποτε μπορεί να διευρύνει τους ορίζοντές μου: από γλωσσολογία, βιβλία αυτοβελτίωσης, ψυχολογίας, λογοτεχνία, ιστορία, δοκίμια, αστρονομία. Όσο για τους φάρους μου, αυτοί είναι οι άνθρωποι που έχω την ευλογία να είναι φίλοι μου και άνθρωποι που έχω τη χαρά να τους λέω «δικούς μου». Ήταν εκεί, ο καθένας στη σωστή στιγμή και με το δικό του τρόπο για να σταθούν δίπλα μου στα ευχάριστα και στα δυσάρεστα. Κι αυτό ήταν πολύ σημαντικό, όπως επίσης και η αναγνώριση της ουσιαστικής παρουσίας τους εκ μέρους μου. Αισθανόμουν, δηλαδή, ευγνώμων για την παρουσία τους από την ίδια εκείνη στιγμή, γεγονός που μου θύμιζε πως δεν είμαι μόνη.

Εσένα ποιοι είναι οι δικοί σου φάροι; Είναι η οικογένειά σου; Ο δάσκαλός σου; Μια συγγραφέας; Η κολλητή σου; Ο ψυχαναλυτής σου; Η μανάβισσα της γειτονιάς;

Λένε πως οι άνθρωποι που βρίσκονται για λίγο στη ζωή μας, μας δίνουν αυτό που έχουν να μας δώσουν κι ύστερα απλώς χανόμαστε. Έτσι. Χωρίς λόγο. Γιατί απλώς έκλεισε ένας κύκλος. Αυτοί μπορεί να μην είναι φάροι αλλά φώτισαν για λίγο τη ζωή σου. Μήπως πάει το μυαλό σου σε κολλητούς που περνούσατε άπειρες ώρες μαζί και μετά απλώς χαθήκατε; Ή μήπως σε ένα τυχαίο συνεπιβάτη που γνώρισες στο τρένο Θεσσαλονίκη – Αθήνα; Όλοι αυτοί είναι άνθρωποι που μοιράστηκες μαζί τους κάτι ή πολλά περισσότερα. Έπαιξαν ρόλο στη ζωή σου, μικρό ή μεγαλύτερο κι έφυγαν. Δεν πρέπει να στενοχωριέσαι. Έκαναν κύκλο, έδωσαν το φως τους κι έφυγαν.

vecteezy.com

Αναπλαισίωση:  Έτσι έμαθα ότι το λένε σε ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο αυτό που έκανα συχνά ανέκαθεν. Τι εννοεί ο ποιητής;

Από μικρή ηλικία, βλέποντας τους μεγαλύτερους, μαθαίνουμε οι περισσότεροι από εμάς να εστιάζουμε στις δυσκολίες, τα δεινά, τις κάθε μορφής δύσκολες συνθήκες, με αποτέλεσμα να νιώθουμε ένταση και δυσάρεστα συναισθήματα. Η Τεχνική της Αναπλαισίωσης, όπως προκύπτει και από την ετυμολογία της λέξης, είναι να τοποθετούμε τις καταστάσεις σε άλλο πλαίσιο, συνήθως πιο αποστασιοποιημένο. Υποστηρίζει τη διαμόρφωση μιας θετικής εναλλακτικής ερμηνείας της προβληματικής ή δύσκολης κατάστασης που βιώνει κανείς∙ να προσπαθούμε δηλαδή να δούμε τι θετικό μπορεί να προκύψει από αυτή τη δυσκολία ή αναποδιά ή «γκαντεμιά» που μας έτυχε.

Ναι, δεν είναι πάντα εύκολο. Ναι, κάποιες φορές δεν βρίσκεις τίποτα θετικό. Αλλά πίστεψέ με, στις περισσότερες φορές γίνεται∙ και είναι λυτρωτικό.

Με άλλα λόγια, η αναπλαισίωση είναι ο τρόπος να αλλάζεις την οπτική σου για τα γεγονότα και τις καταστάσεις, κι έτσι, να αλλάζεις μαζί και τον τρόπο που τα βιώνεις. Κι αυτό με τη σειρά του θα επηρεάσει αλυσιδωτά τη δική σου αντίδραση και κατ’ επέκταση και των ανθρώπων γύρω σου (δες στην ενότητα δράση – αντίδραση).

Δες για παράδειγμα την καραντίνα, όταν αντιλαμβάνεσαι ότι νοσείς από κόβιντ, πρέπει να περιοριστείς σε δωμάτιο καραντίνας, γεγονός που σου προκαλεί αισθήματα καταπίεσης, θυμού, αγανάκτησης, φόβου κι ανησυχίας μαζί για τα συμπτώματα και τις συνέπειές τους. Η αναπλαισίωση μας συμβουλεύει να εστιάσουμε σε όποια θετικά μπορεί να επιφέρει αυτή η συνθήκη για τον καθένα όπως είναι ο χρόνος για ενδοσκόπηση, ο χρόνος για το βιβλίο που τόσο καιρό ήθελες να διαβάσεις, ο χρόνος για την ταινία ή το ντοκιμαντέρ που μήνες τώρα ήθελες να δεις.

Σκέψου θετικά, λοιπόν, κι αναπλαισίωσε αυτό που σου συμβαίνει. Τι καλό μπορεί να προκύψει; Τι μπορεί να σε διδάξει; Τι μπορεί να σου προσφέρει;

Κι αν δε βοηθάει αυτό αρκετά δες το πρόβλημα/ θέμα/ κατάσταση από τη ματιά κάποιου τρίτου. Αν, δηλαδή, συνέβαινε το ίδιο σε κάποιον άλλον, φίλο σου, οικείο σου, τι θα τον συμβούλευες; Τι θα πρότεινες; Καμιά φορά είμαστε πολύ καλύτεροι στο να δίνουμε σωστές συμβουλές στους άλλους, αφού εκεί δεν εμπλεκόμαστε συναισθηματικά σε τέτοιο βαθμό, όσο στις δικές μας υποθέσεις.

Πάρε απ’ τον καθένα αυτό που έχει να σου δώσει, το καλύτερο που έχει να σου δώσει!

Όπως ανέφερα και στους «Φάρους» συναντάμε καθημερινά στη ζωή μας ανθρώπους που μας επηρεάζουν άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά. Κάποιοι γίνονται φίλοι μας, κολλητοί μας, μέντορές μας, τους αγαπάμε, τους νοιαζόμαστε, τους συμβουλευόμαστε. Με κάποιους άλλους πάλι δεν ταιριάζουμε και γι’ αυτό τους αποφεύγουμε∙ είτε μας θυμώνουν είτε δεν μοιραζόμαστε κοινό κώδικα αξιών.

Οι πρώτοι ανήκουν στην κατηγορία των φάρων. Και μόνη η παρουσία τους στη ζωή μας μας προσφέρει πολλά. Άλλοι μας χαρίζουν τη φιλία και την υποστήριξή τους, άλλοι μας προσφέρουν γνώσεις κι εμπειρία και όμορφες κουβέντες, άλλοι μας ενθαρρύνουν να εξελιχθούμε και να γίνουμε καλύτεροι.

Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν αυτοί που μάλλον δε θα επιλέγαμε σαν συνοδοιπόρους μας. Μας πλουτίζουν και αυτοί με το δικό τους τρόπο. Η συνεργασία μας μαζί τους μπορεί να μας οπλίσει με υπομονή και επιμονή, μπορεί να μας βοηθήσει να καλλιεργήσουμε τη δεξιότητα της πειθούς μας. Μπορεί, ακόμα, να μας βοηθήσει να διερευνήσουμε τα όρια της αντοχής μας. Σε κάθε περίπτωση, και αυτοί οι άνθρωποι είναι για μας μια ευκαιρία να εξελιχθούμε σαν προσωπικότητες.

Βλέπεις και εδώ την εφαρμογή της αναπλαισίωσης. Δεν θα θυμώσω με τον εκνευριστικό συνάδελφο αλλά θα σκέφτομαι από δω και µπρος περισσότερο πώς να εξασφαλίσω τη δική μου ισορροπία και πώς να αποφύγω τυχόν παγίδες στο μέλλον τόσο απέναντί του όσο προς πάσα κατεύθυνση. Γίνομαι, έτσι, σίγουρα άνθρωπος πιο ακέραιος, πιο προνοητικός και ίσως πιο υποψιασμένος.

Μακριά από τοξικότητες:  

Μείνε μακριά από τοξικές καταστάσεις, σχέσεις, συνεργασίες, ανθρώπους. Μείνε μακριά από όλα όσα σε «χαλάνε».

Βέβαια εδώ να σημειώσουμε ότι αυτό που για κάποιον θεωρείται υγιές, για κάποιον άλλο δεν θεωρείται. Δεν έχουμε όλοι την ίδια οπτική, ούτε τις ίδιες ανάγκες. Αντίστοιχα, η τοξικότητα δεν είναι έννοια το ίδιο αντιληπτή και με το ίδιο περιεχόμενο για όλους. Απλώς αν μια κατάσταση δεν είναι λειτουργική για σένα, αλλά μοιάζει λειτουργική για κάποιον άλλον, τότε απλώς είστε άνθρωποι διαφορετικοί. Δε χρειάζεται να κρίνουμε τους άλλους – από που κι ως που άλλωστε – αλλά μας το χρωστάμε να κάνουμε τις σωστές επιλογές για εμάς.

Δράση – Αντίδραση: Απλή φυσική!

«Για κάθε δράση μιας δύναμης, υπάρχει μια αντίθετη δύναμη αντίδρασης» λέει ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα και βρίσκει εφαρμογή και στη ζωή μας. Κι εξηγούμαι: κάθε ενέργεια/ θέση/ κατάσταση που βλέπουμε ή βιώνουμε αποτελεί αντίδραση σε μια δράση που έχει προηγηθεί από εμάς ή από κάποιον άλλον. Σύμφωνα με τον νόμο αυτό, αν εντοπίσω κι αλλάξω τη δράση, μοιραία θα αλλάξει και η αντίδραση που ακολουθεί!

Αντί, λοιπόν, να «μιζεριάζουμε», ας εντοπίσουμε τις αιτιώδεις σχέσεις του φαινομένου κι ας πάμε να αλλάξουμε τη δράση μας.

Ναι, ξέρω δεν οφείλεται πάντα η αντίδραση σε δική μου δράση. Εντάξει. Αλλά μόνο σ’ εμένα μπορώ να στηριχτώ και να ελπίζω, αν θέλω η δική μου ζωή να αλλάξει. Και σε τελική ανάλυση έχω επιλογή: 

1) να τα κάνω όλα με τον ίδιο τρόπο και την ίδια λογική ελπίζοντας σε θαύμα κάτι να αλλάξει

2) να αλλάξω την οπτική μου (αναπλαισίωση), να αλλάξω τη δράση μου, προσδοκώντας για την νέα αντίδραση.

Δικό σου το 🍉 καρπούζι, δικό σου το 🔪 μαχαίρι!

Μάθε απ’ τους καλύτερους!

Διάβασε βιβλία, ψάξε στο διαδίκτυο, ενημερώσου από πολλές πηγές, πολλούς συγγραφείς, όχι μόνο ελληνόγλωσσους. Προσωπικά επηρεάστηκα από «Το εγχειρίδιο ενός πολεμιστή του φωτός» του Πάολο Κοέλιο, το «Να ζεις, ν’ αγαπάς, να μαθαίνεις» του Λεό Μπουσκάλια, το «Φύλλο Μηδέν» του Ουμπέρτο Έκο, «το Δώρο» του Στέφανου Ξενάκη, «το πρόβλημα Σπινόζα» του Ίρβιν Γιάλομ, «Το κορίτσι με τα πορτοκάλια» του Jostein Gaarder, το «Η Βερόνικα αποφασίζει να πεθάνει» του Κοέλιο, «το Μυστικό» της Byrne Rhonda και φυσικά την «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη και πολλά πολλά άλλα. Αναγνώσματα ποικίλα σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορείς να τα κατατάξεις σε μια κατηγορία βιβλίων. Επομένως, διάβασε και ψάξε την αλήθεια που έχουν για σένα τα αναγνώσματα αυτά!

«Ό,τι επιθυμείς!»

«Ό,τι επιθυμείς!» μας εύχονται συνήθως σε γιορτές, αλλά ξέρουμε τι στ’ αλήθεια επιθυμούμε; Έχουμε κάνει ενδοσκόπηση, μια συζήτηση με τον εαυτό μας για να θέσουμε τις προτεραιότητές μας, τα πράγματα που έχουν αξία για εμάς; Συνήθως ξέρουμε στο περίπου. Συχνά επηρεαζόμαστε από καταναλωτικά πρότυπα, κοινωνικά στερεότυπα κ.ο.κ. Όμως, το να ξέρουμε τι θέλουμε, σε τι ελπίζουμε και για τι θέλουμε να παλέψουμε είναι σημαντικό κίνητρο για να αλλάξουμε όσα δε μας αρέσουν.

Η λέξη είναι δύναμη!

Πρώτα θα το πω συνοπτικά! Διάλεξε τη σωστή τη λέξη για τις σκέψεις σου. Γιατί η σκέψη έχει δύναμη και η σκέψη, ειπωμένη με τη σωστή λέξη, είναι όπλο κι εργαλείο ισχυρό.

Αναλυτικότερα, ο τρόπος που επιλέγουμε να εκφράζουμε και να εξωτερικεύουμε τις σκέψεις μας έχει μεγάλη σημασία τόσο για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα πράγματα όσο και για τον τρόπο που αντιδρούμε σ’ αυτά. Συγκεκριμένα έχουν μεγάλη σημασία οι λέξεις που επιλέγουμε για να ντύσουμε τις σκέψεις μας. Οι λέξεις με θετικό πρόσημο, προϋποθέτουν μια θετική κι αισιόδοξη προσέγγιση της πραγματικότητας. Επομένως, συνεπάγονται θετικές δράσεις και κατ’ επέκταση θετικές αντιδράσεις. Αντίθετα, οι λέξεις που εξ’ ορισμού διαθέτουν αρνητικό φορτίο, δημιουργούν υποσυνείδητα περισσότερη δυσκολία στη διαχείρισή τους, καθώς διογκώνουν τα αρνητικά στοιχεία της κατάστασης και οδηγούν το μυαλό να εστιάσει σε αυτά, αντί να αφιερώσει χρόνο και ουσία στη διαχείρισή τους.

Για σκέψου, πως αισθάνεσαι για μια κατάσταση αν τη βαφτίσεις ως «πρόβλημα» ή «δυσκολία» και πως αν τη βαφτίσεις «πρόκληση»; Νομίζω πως, αν μη τι άλλο, μια πρόκληση αντιμετωπίζεται πιο εύκολα και δημιουργικά από ένα πρόβλημα, που λεκτικά κιόλας βαραίνει τη σκέψη.

Αντί να πούμε «δεν ξέρω», μπορούμε να πούμε «θα μάθω».

Αντί να σκεφτούμε «δεν μπορώ», μπορούμε να σκεφτούμε «θα προσπαθήσω».

Αντί να προβληματιστούμε «αν τα καταφέρω», μπορούμε να σκεφτούμε «όταν τα καταφέρω».

Αυτό εννοώ όταν λέω «θετική σκέψη, θετική λέξη».

vecteezy.com

Προσοχή! Τα «όχι» μας είναι σημαντικά. Ας μην τα δαιμονοποιούμε! Με τα «όχι» «χτίζεις καριέρα» που λένε. Με τα «όχι» φεύγεις από τοξικές καταστάσεις, αυτό προστατεύεσαι, επιλέγεις, προχωράς. Αλλά αυτά πρέπει αν είναι «όχι» σίγουρα κι αποφασισμένα, όχι βεβιασμένα. Δε λέω να τα αποφεύγουμε, απλώς να τα συνοδεύουμε μαζί μ’ αυτό που θέλουμε, μαζί με αυτά στα οποία λέμε «ναι». Για παράδειγμα, ας πούμε «δεν θέλω να απαξιώνουν τη δουλειά μου∙ θέλω να αναγνωρίζεται η αξία μου και η ποιότητά μου».

Επίσης, υιοθετήσαμε λέξεις και φράσεις φόβου για το Θεό, για τη μοίρα, τη φύση, τις δυνάμεις: «αν θέλει ο Θεός», «αν όλα πάνε καλά», «καιρού επιτρέποντος», «αν είμαστε καλά»… Είναι καλό να μην δείχνουμε αλαζονεία, αλλά να σεβόμαστε όσα δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Ας δεχτούμε, όμως, πως ο σεβασμός μας σ’ αυτά είναι δεδομένος κι ας θέσουμε τους στόχους, τις υποχρεώσεις, τα ραντεβού μας στην οριστική έγκλιση.

Αντί «Θα τα πούμε αύριο, καιρού επιτρέποντος» ας πούμε «θα χαρώ να τα πούμε αύριο».

Και πραγματικά, θα χαρώ πολύ να τα πούμε ξανά!

Αθηνά Τριγώνη

εκπαιδευτικός

https://alma-libre.blogspot.com