Καθένα από τα πέντε στοιχεία της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της αρμονίας και της ισορροπίας μέσα στο σώμα. Μας εμπλουτίζει με τα δομικά εκείνα στοιχεία και τις πρωταρχικές ποιότητες, που βρίσκουν πεδίο έκφρασης στα συναισθήματα, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και τη σωματική μας υγεία.
Το καλοκαίρι κυριαρχείται από το στοιχείο της φωτιάς. Η καταλληλότερη περίοδος λοιπόν για να αφομοιώσουμε τα μαθήματα του στοιχείου της φωτιάς, είναι τώρα.
Οι υπερφυσικές δυνάμεις του καλοκαιριού δημιουργούν τη ζέστη στον ουρανό και τη φωτιά στη γη. Φτιάχνουν την καρδιά και τον παλμό μέσα στο σώμα, τα κόκκινα χρώματα, την πικρή γεύση. Αναπτύσσουν τον ήχο του γέλιου και την ικανότητα έκφρασής του, καθώς και το συναίσθημα της χαράς και της ευτυχίας.
Από τα κλασσικά κείμενα του Κίτρινου Αυτοκράτορα
Πως όμως εκδηλώνεται το στοιχείο της φωτιάς στην καθημερινή μας ζωή; Σε κάθε μας έμπνευση, σε κάθε επίγνωση που αποκτάμε μέσα από το βίωμά μας, σε κάθε μας έργο με το οποίο παθιαζόμαστε, σε αυτά που οραματιζόμαστε, σε κάθε ιδέα που υλοποιείται, σε κάθε δράση, σε οτιδήποτε εκδηλώνεται μέσα από την αδιάκοπη κίνηση, κάθε φορά που «καίμε» το παλιό για να γεννηθεί το καινούριο, κάθε φορά που απλώς στρέφουμε τα μάτια μας προς τον ήλιο.
Τα όργανα που συνδέονται με το στοιχείο της φωτιάς
Το στοιχείο της φωτιάς συνδέεται με την καρδιά, τα αγγεία και το λεπτό έντερο στο σώμα. Όταν η φωτιά είναι δυνατή και ισορροπημένη, αυτά τα όργανα μπορούν να βρίσκονται σε τέλεια υγεία και αρμονία. Αυτό μας επιτρέπει να βιώνουμε μεγαλύτερη φυσική αντοχή και ανθεκτικότητα σε παράγοντες που τείνουν να δημιουργήσουν παθολογία στα όργανα της φωτιάς, για παράδειγμα καρδιακά και εντερικά προβλήματα. Έτσι μια ανισορροπία του στοιχείου της φωτιάς μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες προκλήσεις για την υγεία. Η υψηλή αρτηριακή πίεση και η κακή κυκλοφορία του αίματος είναι δύο από τα πιο κοινά αποτελέσματα μιας τέτοιας ανισορροπίας. Οι ανισορροπίες του στοιχείου της φωτιάς μπορούν επίσης να προκαλέσουν διαταραχές ύπνου σε πολλές περιπτώσεις.
Τα συναισθήματα του στοιχείου της φωτιάς
Εκτός από το ότι επηρεάζει το φυσικό σώμα, κάθε στοιχείο εκδηλώνεται επίσης μέσα από τα συναισθήματα. Στη θετική του εκδήλωση το στοιχείο της φωτιάς συνδέεται με την αγάπη, τη χαρά και τον ενθουσιασμό. Ένα άτομο με ισορροπημένο το στοιχείο της φωτιάς, μπορεί να αισθάνεται γεμάτος έμπνευση, όρεξη για ζωή και βαθιά σύνδεση με τους άλλους. Ενώ η φωτιά μπορεί να μας γεμίσει με συναισθήματα χαράς και ενθουσιασμού, μπορεί επίσης να εκδηλωθεί με λιγότερο ευχάριστους τρόπους. Στην αρνητική της λοιπόν εκδήλωση, συνδέεται με εκνευρισμό και απογοήτευση. Όταν η φωτιά δεν βρίσκεται σε ισορροπία, το άτομο είναι επιρρεπές στο να βιώνει εκνευρισμό ακόμα και για ασήμαντες αφορμές.
Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας
Άτομα με ισχυρή φωτιά συνήθως είναι πολύ κοινωνικά, ενθουσιώδη και δραστήρια. Ακολουθούν τα όνειρά τους ενώ παράλληλα δίνουν μεγάλη σημασία στη σύνδεση με τους αγαπημένους τους. Είναι επίσης πιθανό να έχουν ισχυρή διαίσθηση αλλά και τη συνήθεια να αναλαμβάνουν περισσότερα από όσα πραγματικά μπορούν να διαχειριστούν. Συχνά καταλήγουν να τρέχουν πίσω από τις ανάγκες των άλλων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, κόπωση και εξάντληση, σωματική και νοητική.
Καλοκαίρι: η εποχή του στοιχείου της φωτιάς
Κάθε στοιχείο συνδέεται με μια συγκεκριμένη εποχή και η φωτιά με την εποχή του καλοκαιριού. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το στοιχείο της φωτιάς εκδηλώνεται με μεγάλες σε διάρκεια ημέρες και μικρές νύχτες, μεγάλη ηλιοφάνεια, ζεστό καιρό, κάτι που παρακινεί τους ανθρώπους να βγουν έξω και να ζήσουν νέες εμπειρίες. Το καλοκαίρι είναι μια εξαιρετική περίοδος εάν θέλουμε να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας με τους αγαπημένους μας. Και αυτό είναι κάτι που συνήθως συμβαίνει αβίαστα κατά τη διάρκεια των διακοπών.
Πάμε να δούμε όμως μερικές από τις πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις ανισορροπίας του στοιχείου της φωτιάς:
1. Διαταραχές ύπνου
Οι διαταραχές ύπνου είναι συχνά μια ένδειξη υπερβολής του στοιχείου της φωτιάς. Η έντονη φωτιά μπορεί να μας κρατά υπερβολικά δραστήριους μέσα στη μέρα αλλά να δημιουργεί δυσκολίες όταν πρόκειται για χαλάρωση και ξεκούραση. Η υπερβολή στη φωτιά είναι χαρακτηριστικό των πολύ ζεστών, καλοκαιρινών μηνών, γι’ αυτό και συνήθως πέφτουμε για ύπνο πιο αργά και δυσκολευόμαστε να έχουμε έναν ξεκούραστο και συνεχόμενο ύπνο.
2. Ανάγκη για κοινωνικές συναναστροφές
Συχνά η έλλειψη του στοιχείου της φωτιάς συνδέεται με την ανάγκη κοινωνικής απομόνωσης. Αντιθέτως στην υπερβολή του, το στοιχείο της φωτιάς μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη να βρισκόμαστε συνεχώς με άλλους, αποφεύγοντας με κάθε τρόπο να μείνουμε μόνοι.
3. Προβλήματα στην κυκλοφορία του αίματος
Η κακή κυκλοφορία είναι σημάδι ανεπάρκειας φωτιάς. Συχνά εκδηλώνεται ως αίσθηση κρύου, ακόμη και αν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος δεν το δικαιολογεί.
4. Υπερδραστηριότητα
Συνήθως ένα άτομο με υπερβολική φωτιά βρίσκεται συνεχώς απασχολημένο, ακόμα και όταν αυτό δεν φαίνεται να είναι απαραίτητο. Κάποιες όμως φορές είναι σημαντικό να βάζουμε φρένο στην υπερβολική δραστηριότητα και να επιλέγουμε να μην κάνουμε απολύτως τίποτα.
5. Συμπτώματα κόπωσης
Η χρόνια κόπωση, σωματική και νοητική, είναι ένα ακόμα σημάδι ανεπάρκειας του στοιχείου της φωτιάς. Τα άτομα με ανεπάρκεια φωτιάς συχνά νιώθουν την ανάγκη για αρκετά διαλείμματα μέσα στη ημέρα. Αλλά ακόμη και τότε, μπορεί να μην αισθανόμαστε πλήρως ξεκούραστοι ή φορτισμένοι.
6. Ανησυχία και στρες
Οι ανισορροπίες των στοιχείων της φωτιάς, είτε η έλλειψη είτε η υπερβολή τους, μπορούν να συμβάλουν σε μεγάλο βαθμό σε αυξημένα επίπεδα στρες ή άγχους.
Πώς μπορούμε να εξισορροπήσουμε το στοιχείο της φωτιάς;
Σύμφωνα με την Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική (ΠΚΙ), η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στην υγεία και τη ζωτικότητα μας. Το φαγητό που καταναλώνουμε επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό όλες τις πτυχές της ευεξίας μας, τόσο σωματικά όσο και ενεργειακά. Και παρόλο που ο καθένας μας έχει πρόσβαση σε πληθώρα συμβουλών διατροφής, η αντίληψη που κυριαρχεί είναι ότι μία καλή δίαιτα, είναι κατάλληλη για όλους, πράγμα που για την ΠΚΙ είναι απολύτως ανακριβές. Αυτό που είναι κατάλληλο για ένα άτομο δεν λειτουργεί απαραίτητα για όλους και σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσε να αποδειχτεί βλαπτικό. Παρόλο που ισχύουν κάποιες βασικές αρχές που μπορούν να εφαρμοστούν στους περισσότερους ανθρώπους, κάθε άτομο εξακολουθεί να έχει τις δικές του διατροφικές ανάγκες.
Πώς να αντιμετωπίσουμε διατροφικά μια υπερβολή του στοιχείου φωτιάς
ορισμένα φρούτα έχουν μια «δροσιστική» επίδραση στο ενεργειακό σύστημα του σώματός μας. Τα αχλάδια, το καρπούζι, τα αγγούρια και το νερό με λεμόνι είναι όλες κατάλληλες επιλογές όταν πρόκειται για τη θεραπεία της περίσσειας του στοιχείου της φωτιάς.
το πράσινο τσάι είναι μια ακόμα εξαιρετική επιλογή για την αντιμετώπιση της υπερβολής του στοιχείου της φωτιάς. Σε αντίθεση με τον καφέ, το πράσινο τσάι τείνει να δροσίζει το ενεργειακό σύστημα του σώματος ενώ παράλληλα λειτουργεί τονωτικά. Τα οφέλη του πράσινου τσαγιού είναι πολλά και θα είναι ωφέλιμο να το εντάξουμε στις καθημερινές μας συνήθειες, είτε ζεστό είτε κρύο.
το νερό καρύδας είναι το τέλειο ρόφημα μιας και προσφέρει ενυδάτωση στον οργανισμό και ταυτόχρονα καταπραΰνει την περίσσεια της φωτιάς. Το νερό καρύδας μπορεί επίσης να έχει θετικά οφέλη στην αρτηριακή πίεση και στη λειτουργία της καρδιάς.
οι τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά είναι εξαιρετικές για την περίσσεια φωτιάς. Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά είναι μεταξύ άλλων τα βατόμουρα, τα γκότζι μπέρι, οι φράουλες, το λάχανο και η μαύρη σοκολάτα. Τροφές που σβήνουν την υπερβολική φωτιά είναι και οι πικρές τροφές όπως η αγκινάρα, οι βολβοί, η ρόκα και άλλα πικρά χόρτα.
Πώς να αντιμετωπίσουμε μια ανεπάρκεια του στοιχείου της φωτιάς
Κάποιες τροφές μπορούν να μας βοηθήσουν να ενισχύσουμε το στοιχείο της φωτιάς, όταν βρίσκεται σε έλλειψη.
τα παντζάρια είναι μια εξαιρετική τροφή για να αυξήσουμε φυσικά το στοιχείο της φωτιάς. Επίσης συμβάλλουν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης ενώ υποστηρίζουν την υγεία τόσο των μυών όσο και του ήπατος.
τα ρόδια είναι ακόμα μία εξαιρετική επιλογή για την τόνωση του στοιχείου της φωτιάς. Έχουν σημαντική θρεπτική αξία και υποστηρίζουν την υγεία του πεπτικού, του εγκεφάλου και της καρδιάς.
οι φυσικά θερμές τροφές, όπως η κανέλα, το γαρύφαλλο, το τζίντζερ, οι κόκκινες καυτερές πιπεριές, το κόκκινο πιπέρι και το κόκκινο κρέας. Επίσης οι φυσικά κόκκινες και πορτοκαλί τροφές, όπως είναι τα κεράσια, τα βερίκοκα και τα ροδάκινα.
Ευεργετική για την καρδιά και το στοιχείο της φωτιάς είτε βρίσκεται σε υπερβολή είτε σε ανεπάρκεια, είναι επίσης η ήπια άσκηση που δεν προκαλεί υπερβολική κούραση στο σώμα. Ιδιαίτερα η σωματική άσκηση που συνδυάζει και εναρμονίζει την κίνηση, την αναπνοή και τη νοητική συγκέντρωση, όπως η yoga, το tai chi και το qi gong. Το qi gong είναι μια θαυμάσια πρακτική που μπορεί να μας βοηθήσει να αξιοποιήσουμε τα δώρα του στοιχείου της φωτιάς, ενώ τα οφέλη του πολλαπλασιάζονται αν εκτελείται έξω στη φύση, κατά την ανατολή ή τη δύση του ήλιου. Η θέαση του κόκκινου χρώματος του ουρανού είναι ιδιαίτερα ευεργετική για την καρδιά, καθώς προσφέρει ζεστασιά και αγαλλίαση.
Η ταυτόχρονη χαλάρωση του σώματος και του νου, όταν γίνεται συνειδητά, για παράδειγμα μέσω του διαλογισμού, ειδικά μεταξύ των ωρών 11.00 και 13.00, γειώνει αλλά και κατευνάζει τη φωτιά.
Τι μας διδάσκει με δυό λόγια το στοιχείο της φωτιάς;
να επενδύουμε την ενέργειά μας σε πράγματα που αγαπάμε να κάνουμε
να αφιερώνουμε χρόνο στους ανθρώπους που είναι σημαντικοί για εμάς
να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας από «καρδιάς»
να ζούμε στο παρόν
να ακολουθούμε ό,τι μας εμπνέει και ό,τι συντονίζεται με την ενέργεια της καρδιάς
να θρέφουμε το πνεύμα μας και να γαληνεύουμε την καρδιά μας, μέσα από την επαφή με τη φύση, τα δέντρα, τα φυτά και τα ζώα
αντί να τραβάμε φωτογραφίες με ειδυλλιακά ηλιοβασιλέματα για να ανεβάσουμε ένα ακόμα story στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να μείνουμε για λίγο σε ησυχία, να απορροφήσουμε με όλο μας το είναι τα πορφυρά χρώματα του ήλιου και να αφεθούμε στη μακαριότητα που γεννάει η στιγμή, την πιο εσωτερική ποιότητα της φωτιάς.
Καλό καλοκαίρι!